B(l)ogovanje
Povezani članci
“Neka čitav svet zna za Čarugu!” – bila je jedna od poslednjih žeja Jovana Stanisavljevića u narodu znanog kao Čaruga.
Ovu želju je izrekao novinaru „Politike“ Predragu Milivojeviću koji je boravio u njegovoj ćeliji i uradio poslednji intervju sa Čarugom, dok se ovaj pripremao za vešanje 27. februara 1925 godine.
Razbojnik koji se u jednom trenutku ponašao kao Robin Hud, u drugom trenutku 
bi se ponašao kao najveći bogataš, rasipajući novac na kocku, žene i piće.
Narod je ipak želeo da pre veruje u junaka, nego u bandita. Spevane su mu pesme za života, skovane legende i mitovi.
Decenijama kasnije >“Čaruga“ golica maštu ljudi sa ovih prostora više nego ikada.
Ne prođe godina da se ne postavi na repertoar nekog od pozorišta sa ovih prostora nova predstava posvećena Jovanu Stanisavljeviću Čarugi.
Snimnjeno je nekoliko dokumentarnih i jedan igrani film “Čaruga” koji potpisuje Rajko Grlić a za koji se navodi da je poslednji film SFRJ kinematografije.
Sve ovo uslovilo je da se Jovanu Stanisavljeviću Čarugi barem delimično ispuni poslednja želja…
A šta danas tačno znamo o Čarugi?
Da li je i on zalutao negde između mita i stvarnosti kao što to biva sa istorijskim figurama sa ovih prostora?
Jovan Stanisavljević je Srbin rođen u Barama, u Slavoniji. Kao desetogodišnji dečak ostao je bez majke a otac se posle mesec dana ponovo oženio. Odnos između njega i maćehe bio je od samog početka loš i kako je vreme prolazilo bilo je sve gore. Kada mu se ukazala šansa da ode na zanat za bravara on to koristi, isključivo da bi napustio kuću.
Ubrzo napušta zanat i 1915. godine prijavljuje se u austrougarsku vojsku. Suočen sa Istočnim frontom on dezertira i vraća se u Slavoniju gde ustvari počinje život “Čaruge”. Ne zna se tačno kada je dobio svoj nadimak ali se pretpostavlja da taj nadimak znači strašan, opasan, odnosno onaj koji ubija ljude.
Kažu da je prvo ubistvo izvršio tokom kratkog boravka na Istočnom frontu, i to svog saborca, nekog Mađara, koji se udvarao devojci po imenu Kalinka a u koju je Jova bio smrtno zaljubljen.
Nakon završetka Prvog svetskog rata i vakumu koji je nastao nakon raspada Austrougarskog carstva i formiranjem Kraljevine SHS, Jovan Stanisavljević organizuje “Narodnu stražu” i daje nalog da se po kratkom postupku strelja seljak Stanko Bošnjak.
Zbog ovog dela je osuđen na četiri godine zatvora u Sremskoj Mitrovici ali već prve godine beži iz zatvora i odlazi u šumu gde se priključuje grupi odmetnika koju su činili Srbi i Hrvati, mahom dezerteri sa fronta, koji su, pod uticajem boljševičke revolucije u Rusiji, propagirali promenu državnog uređenja, te stvaranja jedinstvene države Južnih Slovena, a svoje pljačkaške pohode pravdali borbom protiv ekonomske nepravde i siromaštva. Ova grupa je sebe nazivala “Kolom gorskih tića” a na čelu se nalazio Boža Matijević zvani Crveni Boža, koji je komunističku dogmu propagirao kao buduću vlast.
Nakon ubistva “Crvenog Bože” novi vođa postaje Jovan Stanisavljević – Čaruga i grupa se pretvara u bandu koja ne preza ni od čega a čiji je jedini cilj bila pljačka.
Čaruga će kao vođa često menjati svoju družinu i saradnike. Najčešće su to bili Ličani i Dalmatinci, šumski radnici. Nikada ih nije bilo više od šest do sedam i ono što je interesantno većinu pljački izvešće u žandarskim uniformama. Meta pljački su uvek bili bogataši koji su gotovo po pravilu bili omraženi u naradu što je velikim delom uslovljavalo “Čaruginu” popularnost. Danas određeni hrvatski istoričari tvrde da “Čaruga” nikada nije delio svoj plen siromašnom narodu (kako se to navodi u većini izvora) ali da je i samo njegovo pljačakanje bogataša bilo dovoljna satisfakcija i hrana za dušu siromašnom narodu.
O njemu i njegovim pljačkama počele su da se stvaraju legende. Prepričavale su se priče, nastajale pesme o njemu kao Robinu Hudu – zaštitiniku siromašnih.
Interesantna je i velika Čarugina popularnost među ženama. Do 1923. neki izvori navode da je promenio dvadesetak devojaka sa kojima je bio u “ozbiljnim” vezama. Svakoj je poklanjao skupocen nakit i odeću, a često i novac. Sa nekim se devojkama i verio, pa je na ruci uvek imao jedan verenički prsten, mada je u isto vreme bio s više njih veren.
Ipak, veći deo Hrvatske strepio pred Čarugom i njegovom bandom. Glava mu je bila ucenjena na 120 000 dinara i bilo je pitanje dana kada će Čaruga biti uhapšen i osuđen.
26. decembra 1924. godine u Vinkovicima je konačno uhapšen Jovan Stanisavljević Čaruga. On se skrivao pod lažnim identitetom Nikola Drezgić. I tu neverovatno zvuči podatak da je Čaruga osam dana bio dolsedan i odbijao da prizna svoj pravi identitet a kada je konačno priznao svoje pravo ime, priznao je redom i sve zločine koje je učinio za četiri godine koliko je harao Slavonijom.
Poznati razbojnik uhapšen je sa svoja tri saučesnika (Marko Drezgić iz Gračaca, Pavo Prpić iz Karlobaga i Mato Krmpotić iz Gospića) te je sproveden pod jakom oružanom pratnjom u Osjek. I u toj situaciji Čaruga je ostao dosledan svom načinu života – budući da su ga hteli prevesti u Osjek u trećem razredu, Čaruga je doplatio razliku za sebe i svoje saučesnike te su se vozili prema Osjeku u drugom razredu.
Glavno pitanje postalo je kako je došlo do Čaruginog hapšenja, a Hrvatski list u broju 6 iz 1924. godine donosi vest da je slavnog razbojnika glave došla upravo žena, Manda Smolčićeva iz Retkovca.
Inače, Čaruga je imao veliku ulogu u društvenom životu Vinkovaca, gde je proživeo poslednje dane na slobodi, naravno, skrivajući se pod lažnim identitetom. Upravo tamo ga je posećivala spomenuta Manda kojoj se predstavljao pod lažnim imenom Milan Barić. Žandari su jednom prilikom došli u posed pisma adresiranoga na Mandu od strane „Milana“ u kome se spominje pokušaj pljačke sela što ih je dovelo do izvesnog Nikole Drezgića za koga se kasnije ispostavilo da je ni manje ni više nego najtraženiji slavonski begunac.
Do februara 1925. Čarugino suđenje je bilo okončano i on je obešen pred 3.000 ljudi. Kada se suočio sa vešalima u dvorištu Kraljevske sudske palate u Osjeku, i nakon prozivanja opštinskog činovnika, Čaruga je odgovorio:
„Ja sam Jovan Stanisavljević Čaruga… Moj naklon, gospodine krvniče… Zbogom, narode, Čaruga putuje!“
